Mümin kime denir ve iman nedir?
Bu sorunun en kısa ve güzel cevabını İmam Ali (a.s) şöyle vermiştir; ‘İman üç şeyin bir araya gelmesiyle oluşur ve bu üç şeye sahip olan kişi mümindir;
1-İman, kalben tasdik etmektir.
2-Dilinde o hakikati söylemesidir.
3-Amelinde ise icra etmesidir.’
İmam Ali´nin (a.s) yaptığı bu açıklamayı ölçü alarak kimin Müslüman olup mümin olmadığını çok net görebiliriz. Örneğin Kuran-ı Kerim, Hucurat suresi 14.ayet-i kerime de şöyle buyurmuştur; ‘Bedevîler “inandık” dediler. De ki: Siz iman etmediniz ama “Müslüman olduk.” Deyin çünkü henüz iman kalplerinize yerleşmedi.’
Bu ayet, İslam ile İman´ın, Müslüman ile Mümin´in ne olduğunu açıklamıştır. İslam zahiri gösteren bir durumdur. Yani kelime-i şehadeti dilinde söyleyen herkes Müslüman sayılmaktadır. Ancak iman, batıni ve gerçek bir durum ve haldir. Onun yeri insanın kalbidir. Dili ve zahiri değildir.
Bir Müslüman zahirde söylediğini kalbinde kabul edip hayatında da yaşıyorsa, işte O mümindir. Bir Müslümanın İslam´a girmesinin farklı düşünceleri ve engizeleri olabilir. Kişisel menfaati ve maddi çıkarlarını düşünerek İslam´a girmiş olabilir. Ancak İman´da olan kişi hakkı, manevi düşüncelerle kalbinde kabul edip, zahirde de yaşayan kişidir.
Bu noktada Hz.Peygamberimizin (s.a.a) şu hadisini görmekteyiz; ‘İslam zahiri bir emirdir. Ancak imanın yeri kalptir.’
Hadislerimizde şöyle geçer; Müslüman olan biri için islamın hükümleri uygulanır. Örneğin bir Müslümanla evlenmesi, miras alması, canının korunması vs. Ancak unutmayalım Allah katında insana verilecek mükafat, zahiri şekliyle değil, onun batınıyla alakalı olan bir gerçektir. Yani Allah mümin olan insanın ameline mükafat verecektir.
Bu yaptığımız açıklama Müslüman ile mümin kelimesini karşılaştırdığımız zaman geçerlidir. Ancak mümkündür birçok yerde sadece Müslüman kelimesi kullanılıyorsa, orada Müslüman kelimesinden gerçek iman da kastedilebilir. Yani oradaki amaç Allah´a inanan bir mümindir ki o hem zahir de hem de batın da Allah´a teslimdir. Yani birçok yerde mümin kelimesi getirilmeden sadece Müslüman kelimesi getirildiği zaman orada kişinin imanı kastedilmiş ve mümin olduğu belirtilmiştir.
Hasan Karabulut
