Müslümanın Müslüman üzerinde birçok hakkı ve hukuku vardır. Bu konu mukaddes kitabımız kuran-ı kerimde farklı ayetlerde yer yer dillendirilmiş ve beyan edilmiştir. Aynı zamanda Hz. Peygamberimiz (s.a.a) ve imamlarımızın (a.s) mübarek hadislerinde Müslümanların birbirine karşı olan hak ve hukukları açıklanmıştır. Biz bu makalemizde altıncı imamız İmam Cafer-i Sadık´ın (a.s) bu konuyla ilgili beyan buyurduğu bir hadis-i şerifi siz değerli okuyucularımızla paylaşacağız.
Hadisin başlangıcı şöyledir; İmam Cafer-i Sadık´ın (a.s) dost ve öğrencilerinden olan Muella bin Khuneys diyor ki; İmam Sadık´ın (a.s) huzurundaydım. İmama arz ettim ki; Bir Müslümanın diğer Müslüman üzerindeki hakkı nedir?
İmam şöyle buyurdu; Yedi hakkı vardır. Eğer bu haklardan birini zayi ederse, Allah´ın vilayetinden çıkar. Bu insanda ilahi nurdan bir şey kalmaz. Korkarım ki bu yedi hakkı bilesin ama bunları zayi edesin.
Ben arz ettim ki; Allah´a tevekkül. Siz buyurun, biz de amel etmeye çalışırız.
1.Hak
Kendin için sevdiğini onun için de sev.
İmam şöyle buyurdu; O yedi hakkın içerisinden en kolayı kendin için sevdiğin bir şeyi Müslüman kardeşin için de sevmiş olasın. Kendin için sevmediğin bir şeyi de onun için istemeyesin.
Değerli kardeşlerim sadece bu bir maddeyi biz hayatımızda işlemiş olursak, o kadar hak, hukuk meselesi ihya edilir ki insanların zihinleri temizlenir, alışverişleri düzelir, akrabalar ve dostlar arasında samimi ilişkiler olur.
Evet, nasıl kendi hakkımızın gasp edilmesini istemiyorsak, başkasının da hakkını gasp etmememiz gerekiyor. Nasıl kendi aleyhimizde dedikodu yapılmasını istemiyorsak, başkasının hakkında da dedikodu yapmamamız gerekiyor. Eğer bu madde islam toplumunda ve ailelerimizde düşünülüp riayet edilirse, dinimizi dolu dolu yaşamış oluruz.
2.Hak
Müslüman Müslümanı rahatsız etmemelidir.
İkinci hak olarak imam şöyle buyurdu; Müslüman kardeşini sinirlendirecek, öfkelendirecek, rahatsız edecek eylem ve söylemden kaçın. Bilakis öyle iş yap ki Müslüman kardeşin senden razı ve hoşnut olsun.
3.Hak
İmkân ölçüsünde ona yardım et.
Üçüncü hak olarak imam şöyle buyurdu; ‘Müslüman kardeşine canın, malın, dilin, elin ve ayağınla yardım et.’
Aslında burada dili, eli, ayağı söylemesi kinayedir. Yani bütün varlığınla Müslüman kardeşine yardım etmen gerekiyor. Onun ekonomik sıkıntısı varsa, maddi olarak onu destekle. Onun toplum içerisinde haysiyet ve onuruyla ilgili bir sorunu varsa, onun itibar ve haysiyetini dilinle koru. Aslında burada üzerinde düşünmemiz gerekilen önemli bir noktayı tüm Müslümanlar için beyan etmiştir. Müslümanlar birbirinin can, mal, haysiyet, namus ve kısacası tüm değerlerinden sorumludurlar. Ve birbirlerini bütün imkânlarıyla korumak zorundadırlar. Ancak maalesef özellikle bu üçüncü madde, İslam dünyasında o kadar ihmal edilmiştir ki Müslümanlar hep birbirini dışlamanın, kötülemenin ve yok etmenin içerisinde yarışıyor gibiler. Bundan dolayı İslam düşmanları Müslümanlara bu kadar fazla musallat olmuş ve hükmetmektedirler.
Yıllardır Filistin halkı İslam dünyasını yardıma çağırıyor. Ancak Müslüman, bu Müslüman halkın feryadını duymaz olmuş. Yıllar geçtikçe İsrail zulmünü arttırarak kimi yerde onları öldürüyor, kimi yerde hapsediyor, kimi yerde de yaşam haklarını ellerinden alıyor. Bu böylece İslam toplumunun bölünmesine ve zayıflamasına vesile olmaktadır. Oysaki İsrail küçücük, bir avuç olan bir yapıdır. Ancak Müslümanlar birbirinden o kadar uzaklaştı ki sanki güçlerini kaybetmiş gibiler. Maalesef Allah´a tevekküllerini kaybetmişler. Ve geldiğimiz bu noktada İslam dünyası İsrail ile nasıl daha iyi diyalog ve dostluk içerisine gireriz diye bir yol aramaktadır. Filistin halkı ise kendi kaderine terk edilmiş durumdadır.
4.Hak
Müslüman, Müslümanın kılavuz ve aynası olmalıdır.
Dördüncü hak olarak İmam şöyle buyurdu; ‘Müslüman, Müslüman kardeşine bilmediği noktada yol gösteren, onu gözü ve kılavuzu olmalıdır.’
Onun yanlış yaptığı yerlerde ise onun hatasını gösteren bir ayna olmalıdır.’
5.Hak
Onun açlık ve susuzluğuna dikkat etmelidir.
Beşinci hak olarak imam şöyle buyurdu; ‘Kendisi tok, kardeşi aç olmamalıdır. Sen suya doymuş, o susuz halde olmamalıdır. Sen elbiseli, o çıplak olmamalıdır.’
6.Hak
Çalışmalarında onun elinden tutmalıdır.
Altıncı hak olarak imam şöyle buyurdu; ‘Eğer senin evinde bir hizmetçin varsa ve Müslüman kardeşin bu nimetten mahrumsa, ona da işlerinde yardım ol.’
7.Hak
Yeminine inan, ihtiyacını istemeden yerine getir.
Yedinci hak olarak imam şöyle buyurdu; ‘O sana yemin ederse, onun yeminine inan. Seni davet ederse, davetini kabul et. Vefat ettiğinde cenazesinde bulun. Hastalandığında onu ziyaret et. Muhtaç olduğu zaman ihtiyacını gider. Bu işleri yaptığın zaman, kendi velayetini, onun velayetine, onun velayetini de Allah´ın velayetine bağlamış olursun.
Hasan Karabulut
